Powiśle

Wycinanki z Powiśla przedstawiają najprostsze i najstarsze formy polskich wycinanek, takie jak stylizowane drzewka zwane „rózgami”, „lalki”, czyli uproszczone formy postaci kobiecych i męskich zwanych wówczas „chłopakami”, „fryzy z lalek lub kogutków” oraz kółka i kwadraty zwane „gwiazdami okrągłymi” i „rogowymi”. Są to wycinanki jednobarwne, choć w różnych kolorach. Ich płaszczyzny ażurowane są drobnymi wycięciami w formie strzałek, oczek, linii lub ulistnionych gałązek, które dają oryginalne i łatwo rozpoznawalne efekty dekoracyjne.
Nazwa Powiśle obejmuje wsie położone bezpośrednio nad prawym brzegiem Wisły między Maciejowicami a Otwockiem oraz miejscowości nieco oddalone od brzegu rzeki. Przed II wojną światową wycinanki z tego rejonu nosiły nazwę „podwarszawskich” lub „garwolińskich”. Szczytowym okresem rozwoju wycinanek na Powiślu były lata tuż przed I wojną światową. Na początku lat 20. zaczął się ich zanik, który nastąpił w ciągu dziesięciolecia. Po II wojnie światowej wycinankarstwo odrodziło się na tym terenie.

Wycinanki z Powiśla znajdujące się w kolekcji zostały zebrane w latach 1956-1975. Zbiór obejmuje około 700 egzemplarzy wykonanych przez dziewięć artystek: Annę Sabałę z Zambrzykowa Nowego, jej młodszą siostrę Rozalię Kowalczyk z Zambrzykowa Starego, Mariannę Łysiak i Zofię Grzędę z Sobień Kiełczewskich, Zofię Świderską z Goźlina Górnego, Zofię Chlebowską z Sobień Szlacheckich, Mariannę Kasprzak i Mariannę Rozum z Wysoczyna oraz Franciszkę Kasprzak z Piwonina.

Skip to content
This Website is committed to ensuring digital accessibility for people with disabilitiesWe are continually improving the user experience for everyone, and applying the relevant accessibility standards.
Conformance status